Protocinema Latifa Echakhch’in Bütün bu anlar zamanın içinde kaybolacak,
yağmurda göz yaşları gibi adlı sergisini sunar. Sergi, biri
İstanbul’da üretilmiş iki video iş ve Karaköy limanında terkedilmiş bir binada
yer alan bir zemin yerleştirmesi içeriyor. Bu seçki, bir savaşa gidiş
platformuna dönüşen bu dünyada geçiciliğe, umudun ve gençliğin kaybına değiniyor.
Sergi başlığını Philip K. Dick’in Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi? (1968)
adlı romanından uyarlanmış olan 1982 tarihli bilim kurgu filmi Blade Runner’in
son repliklerinden alıyor. Filmin son sahnesinde, son kopyalayıcı Roy Batty
ölmek üzeredir ve sistem kapatılma süreci sırasında kendini ifade etmeye
koyulur. Kurduğu şiirsel cümleler, bir asker-makinanın düşüncesine hem naif hem
de güzel bir biçim verir. “Siz insanların inanmayacağı şeyler gördüm. Orion’ın
omzundan uzakta savaş gemilerinin yanısını, Tannhauser kapısının açıklarında
karanlıkta parlayan ışınları gördüm. Bütün bu anlar zamanın içinde kaybolacak,
yağmurda göz yaşları gibi. Şimdi ölüm zamanı.” (1).
Yeni video çalışması Waiting for Dolphins (Yunusları beklemek, 2015)
Boğaz’ın kıyısında, Echkahkch’in önceki bir ziyaretinde bir grup yunusun suda
yüzüşünü seyrettiği bir noktadan çekildi. “O kadar güzel bir andı ki oraya geri
dönmek, suyun kenarında oturmak ve yeniden o yunusları beklemek istedim. Bir
daha hiç gelmeyebilirler ama yine de o anı beklemek ve umut etmek istiyorum”.
(2.). Çin’de kamusal parklardaki kaligraflardan esinlenen zemin yerleştirmesi
uzun saplı bir fırça ve su kullanarak doğrudan zemine yazılan bir metinden
oluşuyor. Bu yerleştirme de geçici ve güneş ışığında kuruyor. Her gün yeniden
yazılan ingilizce metin, şiir ve çeşitli elveda mektuplarından seçilmiş
alıntılardan oluşuyor.
Echakhch’in ikinci video çalışmasının başlığı Jadid, arapça “yeni” anlamına
geliyor. “Çalışma başlığını görüntülerin çekilmiş olduğu Fas kıyılarındaki
liman kenti Al Jadid’den alıyor. Yerli gençler, güçlendirilmiş duvarların
tepesinden suya atlama oyunu oynuyorlar, saatlerce teker teker
atlıyorlar. Metrelerce yüksekten yapılan bu atlayışın riskine rağmen
tehlikeyi cesaretle kucaklıyor ve kör bir masumiyetle gerçekleştiriyorlar. Yaşla
birlikte gelen temkin ve azalan cesaret olmasaydı insan keyifle onlara
katılabilirdi”. (3.)
1. Blade Runner, Ridley Scott. Warner Bros. 2007
2. Latifa Echakhch, 2015
3. Dvir Gallery, 2014
El Khnansa, Fas (1974) doğumlu olan Latifa Echakhch Fransa’da
büyüdükten sonra İsviçre’de Fully ve Martigny şehirlerinde yaşıyor ve
çalışıyor. 2015 Zürih Sanat Ödülü’nü kazanan Latifa Echakhch’in seçilmiş
kişisel sergileri arasında Lentos Kunstmuseum Linz, Linz (2015); Centre
Pompidou, Paris (2014) (2013 Marcel Duchamp Ödülü); Cabinet of Curiosities,
Dommuseum, Salzburg (2014); Anne Ellegood küratörlüğünde Hammer Museum, Los
Angeles (2013); Musée d’Art contemporain, Lyon (2013); Mirjam Varadinis
küratörlüğünde Kunsthaus Zürich, Zürih (2012); Lisa Dent küratörlüğünde Columbus
Museum of Art, Columbus, Ohio (2012); Por- tikus, Frankfurt (2012);
Kunstmuseen, Krefeld (2011); Fondation Louis Moret, Martigny (2011); Florence
Derieux küratörlüğünde FRAC Champagne-Ardenne, Reims (2010); Alessandro
Rabottini küratörlüğünde GAMeC, Bergamo (2010); Bartomeu Mari küratörlüğünde
MACBA, Barselona (2010); Corinne Charpentier küratörlüğünde Fri Art, Fribourg
(2010); Rein Wolfs küratörlüğünde Kunsthalle Fridericianum, Kassel (2009);
Bielefelder Kunstverein, Bielefeld (2009); Swiss Institute, New York (2009);
Tate Modern, Londra (2008); NorrlandsOperan, Umea (2008) bulunuyor. Seçilmiş
grup sergileri ise Swiss Institute, New York (2015); Caroline Bourgeois
küratörlüğünde Palazzo Grassi, Venedik (2014); Yuko Hasegawa küratörlüğünde 11.
Sharjah Bienali, Sharjah (2013); MoMA PS1, New York (2013); Adam Szymczyk küratörlüğünde
Kunsthalle Basel, Basel (2012); Catherine de Zegher ve Gerald McMaster
küratörlüğünde 18. Sydney Bienali, Sydney (2012); Bice Curiger küratörlüğünde
54. Venedik Bienali, Venedik (2011); Hou Hanru küratörlüğünde 10. Cagdas Sanat
Bienali, Lyon (2009); Manifesta 7, Bolzano (2008).
Teşekkürler:
kamel mennour Gallery, Paris; kaufmann repetto, Milano; Galerie Eva
Presenhuber, Zurih; Dvir Gallery, Tel Aviv; Elizabeth Baribeau; Ghaith Mofeed;
Ari Meşulam, Miles Butts-Spirito, Asli Seven, Asena Hayal, Ayça Odabasi, Lydia
Guillaume-Gentil, Mourad, Yasin Qoba, Selin Turam ve Mehmet Kahraman.
Protocinema tüm
dünyada mekana duyarlı sergiler düzenleyen, misyon odaklı bir sanat örgütüdür.
‘Tuğla ve harç’tan muaf, gezgin örgüt İstanbul ve New York’u merkez alır.
İşbirlikleri, müdahaleler ve sergiler, sanatçıya ve onun görüşüne özgü
mekanlarda ve bağlama duyarlı kalarak sunulmaktadır. Protocinema dünyanın tüm
bölgelerinden genç ve usta sanatçılara, işlerinin henüz geniş kitlelerce
keşfedilmemiş olduğu ülkelerde sergi imkanları yaratır. Protocinema sanat
üzerinden diyalog açmayı ve bireyler arası uzlaşma geliştirmeyi amaçlar.
2011’de Mari Spirito tarafından kurulan Protocinema adını, Chauvet-Pont-d’Arc’ta
bulunan mağara resimlerinin algı, artikülasyon ve hareket duygusu yakalayan
temsiliyet stilini, neredeyse “proto-sinema” olarak niteleyen Werner Herzog’un
gözleminden alır. Bu sonbahar 5533’te bir Protocinema serisi olarak baslatilan
Proto5533, genç sanatçı ve küratörler tarafından danışmanlık sistemi ve kamusal
bir program eşliğinde düzenlenen bir yıllık sergi dizisidir.
protocinema.org
Fransa'nın Oscar aday adayı, Deniz Gamze Ergüven'in yönettiği Mustang filmi oyuncu ekibi Fransa'nın İstanbul Başkonsolosu Muriel Domenach'ın ev sahipliğinde, Fransa Sarayı’nda basın toplantısı gerçekleştirdi.
